لطفا برای در خواست جلسه نمایش نرم افزارهای طرح اندیشان پویا اطلاعات فرم زیر را تكمیل كنید تا در اسرع وقت جهت هماهنگی های بعدی با شما تماس گرفته شود.
استهلاک دارایی به معنی کاهش کیفیت، کمیت یا ارزش یک دارایی است و در واقع معیاری برای دوام یک دارایی ثابت است. در حقیقت استهلاک دارایی معادل واگذاری ارزش آن ها به محصول تولید شده توسط آنها است. در واقع انتظار میرود با گذشت زمان، کارایی و بهرهوری داراییهای ثابت که به طور مستمر از آن استفاده میشود، کاهش یابد. محاسبه استهلاک دارایی در واقع ارزیابی میزان دوام است و ارزش خالص دارایی را نشان میدهد و یکی از عوامل مهم در تعیین بهای تمام شده کالاها و در نتیجه محاسبه سود در حسابداری مالی مجموعهها است. در این مقاله با ما همراه باشید تا با استهلاک در حسابداری، انواع استهلاک و نحوه محاسبه استهلاک دارایی های ثابت آشنا شوید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
استهلاک به معنی سرشکن کردن و تخصیص بهای تمام شده دارایی ثابت، به سالهای عمر مفید آن است و هدف اصلی حسابداری استهلاک، اندازه گیری سود و لزوم حساب کردن کاهش سودمندی دارایی است.
در حسابداری، اصلی وجود دارد به نام اصل تطابق هزینه با درآمد که واحدهای تجاری را ملزم میکند، بهای تمام شده دارایی را در طول سالهایی که از آن برای ایجاد درآمد استفاده میکنند، به هزینه تبدیل کنند. بدین معنی که بهای تمام شده در طول عمر مفید دارایی ثابت میماند و هر چقدر عمر مفید دارایی کم میشود، استهلاک آن به صورت منظم به عنوان هزینه به عملیات واحد اقتصادی اختصاص مییابد.
به جمع استهلاکهایی که برای داراییهای ثابت طی سالهای گذشته بوجود آمده است استهلاک انباشته گفته میشود.
محل ثبت استهلاک انباشته در ترازنامه در سمت چپ آن و در قسمت ذخایر میباشد. این حساب در ترازنامهها به عنوان موردی ثبت میشود که باعث کاهش مبلغ ناخالص درآمدها میباشد. زمانی که دارایی موجود در شرکت فروخته شود و یا دیگر قابل استفاده نباشد استهلاک انباشته آن از ترازنامه حذف میشود. گاهی اوقات استهلاک انباشته در قسمت راست ترازنامه ثبت میشود تا با کم نمودن این مقدار از بهای تمام شده باعث شود ارزش دفتری دارایی بدست آید.
بطور کلی ارزش دفتری به عنوان ارزش یا بهای خالص یک دارایی محسوب میشود که در ترازنامه ثبت میگردد و حاصل تفاضل استهلاک انباشته و قیمت تمام شده میباشد:
ارزش دفتری = قیمت تمام شده – استهلاک انباشته
استهلاک حسابداری برای دو گروه از دارایی ها مصاحبه می شود
استهلاک داراییهای ثابت در ترازنامه بصورت استهلاک انباشه تاثیر دارد، به نحوی که در آخر زمانهایی که به عنوان دوره مالی در نظر گرفته شده است استهلاک داراییها در طول سال محاسبه میشود و با استهلاک سالهای گذشته جمع شده و به عنوان استهلاک انباشته در قسمتی با نام ذخایر در سمت چپ ترازنامه ثبت میگردد.
هزینه استهلاک (بدهکار)
استهلاک انباشته (بستانکار)
معرفی نرم افزار: نرم افزار واسط مالیاتی
معرفی نرم افزار: نرم افزار اموال و دارایی های ثابت
جهت محاسبه استهلاک دارایی در حسابداری چهار روش مرسوم وجود دارد که در هر روش مبالغ متفاوتی را میان دوره های مختلف اختصاص داده می شود، اما در آخر نتیجه نهایی تمام روش ها در پایان عمر فید دارایی یکسان می باشد و همگی مبلغ کل بهای تمام شده استهلاک پذیر دارایی را در طول عمر آن مستهلک می کنند. محاسبه استهلاک به یک عامل واقعی و دو عامل برآوردی یا تخمینی بستگی دارد. استهلاک به این صورت محاسبه میشود:
هزینه اولیهی دارایی موردنظر- ارزش بازیافتنی/ سالهای عمر مفید آن دارایی
روشهای محاسبه استهلاک عبارتند از:
اما به طور کلی برای محاسبه استهلاک دارایی در حسابداری 4 روش رایج وجود دارد. در هر روش مبالغ مختلفی بین دورههای مختلف تخصیص داده می شود. ولی در نهایت نتیجه نهایی تمامی روش ها در پایان عمر مفید دارایی یکسان است. در زمان تعیین ارزش طول عمر یک دارایی، استهلاک عامل مهمی است. 3 روش از 4روش اصلیِ استهلاک بر پایه زمان هستند و چهارمی بر پایه مقدار استفادهی فیزیکی از آن دارایی است.
مبالغ برابری هزینه استهلاک به هر یک از سالهای عمر مفید دارایی اختصاص مییابد. در این روش مبلغ قابل استهلاک بر سالهای عمر مفید تقسیم میشود تا هزینه استهلاک سالانه معین گردد. همچنین میزان هزینه استهلاک در طول عمر مفید دارایی یکسان و ثابت است و با گذشت زمان از ارزش دارایی به صورت یکسان کم میشود.
هزینهی استهلاک = (هزینه – ارزش فرسوده) / عمر مفید
در روش میزان تولید به هر یک از واحدهای تولید شده، مبلغ ثابتی از استهلاک اختصاص مییابد. برای بدست آوردن این مبلغ ثابت، مبلغ قابل استهلاک بر کار مفید(میزان تولید) تقسیم می شود.
هزینه استهلاک = (تعداد واحدهای تولید شده/عمر دارایی به تعداد واحدها) × (هزینه – ارزش فرسوده)
در یک روش تسریعی، استهلاک هزینه استهلاک سالهای اول بیشتر ازهزینه استهلاک سالهای بعد است. برای محاسبه استهلاک سالانه ارزش دفتری دارایی ثابت در درصد ثابت ضرب میشود. این درصد ثابت دو برابر نرخ استهلاک خط مستقیم است. در این روش، عامل استهلاک ۲ برابر روش خط مستقیم است.
هزینه استهلاک دورهای = ارزش دفتری آغازین × نرخ استهلاک
یکی دیگر از روش های تسریعی استهلاک، روش مجموع سنوات است که با ضرب مبلغ قابل استهلاک دارایی در یک کسر بدست میآید. مخرج این کسر مجموع سالهای عمر دارایی است.
هزینهی استهلاک = (سالهای باقیمانده / مجموع رقم سالها) × (هزینه – ارزش فرسوده)
معرفی نرم افزار: نرم افزار خرید و تدارکات
روش میزان تولید، مناسبترین راه برای برخورد با دارایی است که بر اثر مصرف فیزیکی دچار فرسایش شده است. براورد میزان تولید تنها برای داراییهایی ممکن است که براورد کارکرد آنها مثل کیلومتر یا سرعت پرواز قابل حصول و اندازهگیری باشد. مانند داراییهای مثل کامیون، هواپیما و … روش تسریعی استهلاک مانند نزولی مضاعف و مجموع سنوات برای داراییهایی مناسب است که در سال اول درامد بیشتری دارند.
برای محاسبه استهلاک ساختمانها بر اساس ماده 151 قانون مالیاتهای مستقیم باید بر اساس روش نزولی و نرخهای زیر عمل نمود:
نرخ استهلاک سالنهای تولیدی برابر با 10 درصد، برای سالنهایی که برای انبار استفاده میشوند و دفاتر کارگاهها و همچنین ساختمانهای مسکونی کارکنان که در محل کارگاه و کارخانه وجود دارد نرخ 8 درصد و برای باقی ساختمانها نرخ 7 درصد میباشد.
معرفی نرم افزار: نرم افزار ارسال صورتحساب الکترونیکی
بر اساس ماده 151 قانون مالیاتهای مستقیم، محاسبه استهلاک ماشین آلات و وسایل نقلیه با روش نزولی و با نرخهای زیر محاسبه میشود:
برای انواع اتومبیلها، ماشینهای دیزلی و بنزینی، کامیونها و کامیونتهای دیزلی تا 4 سیلندر و ظرفیت 5 تن این نرخ 25 درصد محاسبه میگردد. برای انواع وانت، ماشینهای باربری، تاکسیهای بنزینی تا 4 سیلندر، وانتها، ماشینهای باربر بنزینی که بالای 4 سیلندر باشند، کامیونها و انواع ماشینهای بارکش دیزلی که بالای 4 سیلندر بوده و ظرفیت آنها تا 10 تن باشد نرخ محاسبه برای استهلاک 30 درصد محاسبه میگردد.
انواع کامیونها، بارکشها، تریلرها و دامپ تراکها با هر نوع ظرفیتی و همچنین انواع دوچرخه و سه چرخه و موتورسیکتها با نرخ 35 درصد محاسبه میگردد.
محاسبه استهلاک خودروها با 4 روش خطی، روش کاهش باقی مانده، محاسبه بر اساس مجموع سالهای مفید و محاسبه طبق مجموع مسافت پیموده شده انجام میگیرد.
در این مقاله خواندیم که با کمک استهلاک دارایی در حسابداری میتوان محصولاتی که با گذشت زمان، ارزش خود را تا حد زیادی از دست دادهاند، شناسایی کرد و در خریدهای بعدی از آنها یا استفاده نکرد و یا استفاده کمتری کرد و در نتیجه هزینههای بنگاه اقتصادی کاهش مییابد و میتوان بیشتر تمرکز و بودجه را برای طراحی و تولید محصول صرف کرد.
استهلاک دارایی به معنی کاهش کیفیت، کمیت یا ارزش یک دارایی است و در واقع معیاری برای دوام یک دارایی ثابت است.