آشنایی با هزینه سرمایه و روش محاسبه آن

هزینه سرمایه در واقع همان هزینه‌‌ای است که یک شرکت برای تأمین منابع مالی می‌پردازد. اگر شرکت صرفا از بدهی‌های جاری و وام های بلندمدت برای تأمین هزینه‌ی فعالیت‌هایش استفاده کرده باشد، در اصل از وام استفاده کرده و هزینه سرمایه معمولا نرخ بهره‌ی آن وام محسوب میشود. در شرکت‌های عام که چندین سرمایه ‌گذار دارند، بحث هزینه سرمایه پیچیده ‌تر است. اگر شرکت فقط از منابع مالی مشخصی استفاده کند که سرمایه‌گذاران تأمین کرده‌اند، این هزینه در واقع همان هزینه‌ی فروش سهام است. به طور معمول این نوع شرکت‌ها بدهی دارند، ولی با تأمین مالی از راه فروش سهام و یا پولی که سرمایه‌گذاران تأمین می‌کنند نیز می‌چرخند.

در این حالت، هزینه سرمایه در مجموع همان هزینه‌ی وام و هزینه‌ی سهام است. ترکیب تأمین مالی از طریق وام و فروش سهام برای شرکت، ساختار سرمایه‌ آن شرکت را تشکیل خواهد داد. میزان بازگشت سرمایه در یک معامله‌ی تجاری و یا یک پروژه‌، مقدار سودی است که در مقایسه با سرمایه‌ای که هزینه شده، به‌دست می‌آید. نکته‌ی مهم در ارتباط با هزینه سرمایه این مطلب است که بازگشت سرمایه برای هر پروژه، همیشه باید برابر و یا بیش از هزینه‌ای باشد که در یک پروژه سرمایه‌گذاری می گردد. به طور خلاصه، نرخ بازگشت سرمایه میبایست از سرمایه بیشتر باشد و یا با آن برابر باشد تا شرکت به سود مالی برسد.

آنچه در ادامه خواهید خواند:

هزینه سرمایه و اجزا مهم

یکی از اجزای مهم هزینه سرمایه، هزینه‌ی دریافت شده به عنوان وام است. برای کسب‌وکارهای بزرگ‌تر، وام به طور معمول به معنای بدهی‌ها و یا اوراق قرضه کلان است. برای بعضی از شرکت‌های کوچک هم عنوان وام می‌تواند به معنای اعتبار تجاری در نظر گرفته شود. برای هردوی این فعالان، هزینه‌ی وام همان نرخ بهره‌ای و یا سودی است که شرکت روی آن می‌پردازد. یکی دیگر از اجزای مهم در شرکت‌های عام، هزینه‌ی تأمین مالی به واسطه فروش سهام است؛ به‌عبارت دیگر، سرمایه‌گذارانی در شرکت هستند که در ازای سهام مالکیت، به مجموعه پول می‌پردازند.

معرفی نرم افزار: نرم افزار خزانه داری

نکات هزینه سرمایه سهام

• هزینه‌ی سود انباشته و یا پولی که در یک شرکت به‌ جای پرداخت سود سهام، مجددا در شرکت سرمایه‌گذاری می‌کند.
• هزینه های سهام عادی جدید و یا سهامی که شرکت برای افزایش موجودی منتشر می‌کند.
• سهام ممتازی که در یک شرکت می‌تواند جهت افزایش موجودی منتشر کند.
• برای شرکت‌ها مجموعه های بسیار کوچک، مقوله سرمایه می‌تواند بسیار ساده ‌تر باشد.
• تأمین منابع مالی به واسطه وام و یا فروش سهام، هرکدام مزایا و معایبی دارند و صاحبان کسب ‌وکارها قبل از اضافه نمودن آنها به ساختار سرمایه‌ شرکت، می بایست این مزایا و معایب را مورد توجه قرار بدهند. شرکت‌های بسیار کوچک ممکن است صرفا از وام کوتاه‌مدت استفاده کنند که در این صورت می بایست هزینه‌ای جهت این سرمایه هم در نظر بگیرند.

بیشتر بدانید: تکنیک های کاربردی در ارائه صورت های مالی

میانگین هزینه سرمایه شرکت

زمانی که صاحب کسب‌ و کار متوجه مفاهیم پایه سرمایه و هزینه سرمایه شد، در قدم بعدی میبایست مفهوم میانگین را درک کند. هریک از اجزای سرمایه، به صورت مجزا درصد مشخصی از ساختار سرمایه‌ شرکت را تشکیل می‌دهد. جهت دست یافتن به هزینه‌ی واقعی سرمایه، صاحبان شرکت باید سهم هریک از اجزای تشکیل ‌دهنده‌ ساختار سرمایه‌ی شرکت را در هزینه‌ ها ضرب و سپس آنها را با یکدیگر جمع کنند. چه زمانی به سرمایه تبدیل کنیم، چه موقع خرج کنیم و تصمیم اینکه هزینه ها را خرج کنیم و یا به سرمایه تبدیل کنیم، به مدت زمان مورد انتظار سود آن مخارج بستگی خواهد داشت.

در صورتی که سودی بیشتری از ۱ سال طول بکشد، باید به عنوان دارایی در ترازنامه به سرمایه تبدیل گردد. هزینه ی سرمایه‌‌ در ترازنامه در صورت جریان وجوه نقد به ترازنامه انتقال پیدا خواهد کرد. به محض تبدیل شدن آن به سرمایه، ارزش دارایی به آهستگی با گذر زمان به واسطه هزینه استهلاک کاهش پیدا می‌‌کند.

معرفی نرم افزار: سیستم خرید و تدارکات

روش محاسبه‌‌ی هزینه سرمایه‌‌ خالص

هزینه ی سرمایه‌‌ خالص را می‌‌توانیم به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم محاسبه کنیم. تحلیل ‌‌گر در رویکرد مستقیم با استفاده از برنامه و یا نرم‌‌ افزار حسابداری تمامی اقلام واحدی که هزینه های کلی را تشکیل می‌‌دهند جمع می‌‌کند. شیوه غیرمستقیم، ارزش را می‌‌توانیم توسط بررسی ارزش دارایی‌‌های موجود در ترازنامه بر اساس هزینه ی استهلاک به دست آوریم.

بیشتر بدانید: فین تک چیست، چه کاربرد و اهدافی دارد؟

روش مستقیم:

مقدار خرج شده بر دارایی به + مقداری خرج شده بر دارایی + مقدار خرج شده بر دارایی – ارزش دریافت شده برای دارایی‌‌های فروخته شده = هزینه ی سرمایه‌‌ای خالص

روش غیرمستقیم:

موجودی PP&E املاک، کارخانه و تجهیزات در دوره‌‌ی کنونی – موجودی PP&E در دوره‌‌ی پیشین + استهلاک در دوره‌‌ی کنونی = هزینه ی سرمایه‌‌ای خالص

بیشتر بدانید: تکنیک هایی که باعث می شود یادگیری حسابداری سریع و آسان گردد

هزینه سرمایه‌‌ و استهلاک

زمانی که هزینه ای به صورت سرمایه درمی‌‌آید، به عنوان یک دارایی در ترازنامه طبقه‌‌بندی خواهد شد. جهت حذف تدریجی دارایی از ترازنامه، میبایست خرج شود و از طریق صورت سود و زیان انتقال پیدا کند. حسابداری دارایی‌‌ها را به واسطه استهلاک در صورت سود و زیان خرج خواهد کرد. شیوه های استهلاک وسیعی وجود دارد همچون خط مستقیم، موجودی رو به کاهش و غیره. که استفاده از هر کدام به اولویت‌های تیم مدیریت بستگی دارد. در طول عمر یک دارایی، استهلاک مجموع با هزینه سرمایه‌‌ خالص برابر خواهد بود. این بدان معناست که اگر شرکت به طور منظم هزینه ی سرمایه‌‌ ی بیشتری در قبال استهلاک داشته باشد، پایگاه دارایی آن شرکت در حال رشد است.

معرفی نرم افزار: نرم افزار حسابداری انبار

هزینه سرمایه‌‌ در جریان آزاد وجوه نقد

(Free Cash Flow) جریان آزاد وجوه نقد است و یکی از مهم‌‌ترین ابزارهای سنجش در امور مالی شرکت‌‌ها مد نظر قرار می گیرد. تحلیلگران به طور مداوم توانایی شرکت را جهت ایجاد جریان وجه نقد ارزیابی می‌‌کنند و آن را به عنوان یکی از بستر های ایجاد ارزش برای سهام‌‌ داران در نظر دارند.

معرفی نرم افزار: نرم افزار حقوق و دستمزد

هزینه سرمایه‌‌ در ارزش‌‌ گذاری

یک تحلیل‌‌گر جهت مدل‌‌سازی مالی و ارزش‌‌گذاری، از یک مدل DCF برای تعیین ارزش خالص کنونی (NPV) کسب‌‌ وکار طراحی می‌‌کند. رایج‌‌ ترین رویکرد این فرایند، انجام محاسبات‌‌ جریان آزاد وجوه نقد و کاهش آن به زمان فعلی، با استفاده از میانگین وزنی هزینه های سرمایه‌ است.

معرفی نرم افزار: سیستم قیمت گذاری انبار

تفاوت هزینه سرمایه با نرخ تنزیل

در برخی شرکت‌ها هزینه سرمایه با نرخ تنزیل شباهت‌های بسیار زیادی دارند و به همین دلیل است که این دو واژه در کنار یکدیگر به کار می‌روند و گاهی اوقات با یک معنی و مفهوم برای بقیه مشخص می‌شود اما گاهی تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند مانند اینکه هزینه سرمایه توسط بخش حسابداری محاسبه شده و توسط مدیریت برای نرخ تنزیل استفاده می‌شود.

به نقطه‌ای که باید شکسته شود تا سرمایه‌گذاری منطقی باشد نرخ تنزیل می‌گویند. ابتدا تیم مدیریت هزینه سرمایه یک پروژه را مشخص می‌کنند و نرخ تنزیل اعلام می‌شود. این دو نرخ محاسبه می‌شود تا مدیران متوجه شوند که یک معامله تا چه حد می‌تواند بازده داشته باشد و سود آن در حدی است که مدیران نیز به سود برسند و یا فقط در حد انجام معامله می‌باشد و بازده زیادی ندارد.

بیشتر بدانید: حسابداری و نقش آن در شکوفایی اقتصادی

بازده ریسک صفر چیست؟

بازده ریسک سفر به این معناست که مدیران شرکت مبلغی را برای انجام یک پروژه و معامله کنار می‌گذارند و سپس با مشخص کردن نرخ تنزیل و سرمایه متوجه می‌شوند که این ریسک هیچگونه بازدهی نخواهد داشت و باعث برگشت مبلغ سرمایه به سرمایه گذاران می‌شود.

پاداش در ازای ریسک تجاری

در برخی معاملات که بازده بسیار بالایی دارند افرادی که به عنوان سرمایه گذار از مبلغ بسیار بالایی در آن معامله خرج کرده‌اند ادعای پاداش می‌کنند و می‌گویند که به دلیل بازده بالای آن معامله باید مدیران شرکت پاداشی را به علاوه سودی که در نظر گرفته شده به آنها پرداخت کند.

اینکه پاداش پرداخت شده چقدر باشد و مدیران شرکت بخواهند چه مقدار از سودی که به دست آمده بین افراد سرمایه گذار تقسیم کنند فقط بستگی به تصمیمات مدیران دارد و هیچ کس نمی‌تواند دخالتی در آن تصمیم داشته باشد.

گاهی اوقات مدیران تصمیم می‌گیرند که سود حاصل از معاملات را برای شرکت استفاده کنند و در جهت رشد و پیشرفت قسمت‌های مختلف شرکت مبالغی را خرج کنند که حاصل معاملات است.

معرفی نرم افزار: نرم افزار موبایل انبار

پاداش در ازای ریسک مالی

زمانی که مدیران یک شرکت یک معامله‌ای را انجام می‌دهند و این در شرایطی صورت می‌گیرد که شرکت بدهی‌های بسیار زیادی دارد می‌گویند که ریسک مالی اتفاق افتاده است و اگر پروژه سود بالایی نداشته باشد موجب می‌شود که بدهی شرکت افزایش پیدا کند و این به ضرر شرکت و مدیران می‌باشد.

اینکه از چه معامله‌ای استفاده شود و سرمایه شرکت برای چه کاری استفاده شود حائز اهمیت است. مدیران باید با آگاهی‌های لازم جهت استفاده از سرمایه شرکت برای انجام معاملات و پروژه‌ها اقدام کنند و با توجه به بدهی‌های زیادی که دارند سرمایه ناچیز شرکت را به هدر ندهند و باعث شوند با معاملات درست سوددهی برای شرکت اتفاق بیفتد و بدهی شرکت از طریق آن مبالغ بالا پرداخت شود. به طور کلی در هنگام داشتن بدهی برای شرکت بهتر است ابتدا برای پرداخت بدهی فکر و عملی صورت گیرد و سپس به فکر معامله باشند. ریسک و خطر بسیار زیادی است که یک معامله در این شرایط انجام گیرد.

معرفی نرم افزار: سیستم حقوق و دستمزد

جمع‌بندی

پیش از آنکه هر شرکتی درگیرِ خرید ملزومات و یا تأمین منابع مالی فعالیت‌های خود گردد ، میبایست تکلیف هزینه سرمایه را روشن کند. تأمین تمامی منابع مالی مورد نیاز یک شرکت، واقعا چقدر هزینه خواهد داشت؟ این هزینه‌ی تأمین مالی هیچگاه نباید از مقدار بازگشت سرمایه فراتر باشد.