مالیات بر ارزش افزوده به چه شرکت هایی تعلق می گیرد؟

مالیات شرکت های تجاری و غیر تجاری در واقع یک نوع هزینه اجتماعی بوده، که در راستای بهره وری از امکانات و منابع ملی یک کشور، موظفند آن را پرداخت کنند. تا توانایی های جایگزینی این امکانات و منابع فراهم باشد. می توان گفت مالیات بر ارزش افزوده (Value-added tax) انتقال بخشی از درآمدهای یک جامعه به دولت و یا بخشی از سود فعالیت های اقتصادی بوده، که نصیب دولت می شود. چرا که بستر و امکانات دست یابی به درآمد و سود را در واقع دولت فراهم ساخته است. انواع مالیات ها در کشور ایران به دو گروه مالیات های مستقیم و مالیات های غیر مستقیم تقسیم می گردد.

دسته اول مالیات های مستقیم

مالیات های مستقیم همان طور که از نام آن مشخص است، در واقع مالیات هایی هستند که به طور مستقیم از دارایی و درآمد افراد وصول و شامل مالیات بر درآمد است.

• مالیات بر دارایی شامل:
  • مالیات بر ارث
  • حق تمبر
• مالیات بر درآمد شامل:
  • مالیات بر درآمد اجاره بهای املاک
  • مالیات بر درآمد حاصل از کشاورزی
  • مالیات بر درآمد حقوق دریافتی
  • مالیات بر درآمد مشاغل
  • مالیات بر درآمد کلیه اشخاص حقوقی
  • مالیات بر درآمد اتفاقی

نرم‌ افزار واسط سامانه مودیان گامی به سوی بهبود مدیریت و ارتقاء عملکرد سازمان‌ها

دسته دوم مالیات های غیر مستقیم

مالیات های غیر مستقیم که بر اساس قیمت کالاها و خدمات اضافه شده اند و به مصرف کننده تحمیل می گردد بر دو نوع تقسیم بندی خواهد شد:

مالیات بر واردات

• سود حاصل از بازرگانی
• %30 از مبلغ اتومبیل های وارداتی
• %15 حق ثبت

مالیات بر مصرف و فروش

• مالیات بر فرآورده های نفتی
• مالیات تولیدات الکل طبی و صنعتی
• مالیات نوشابه های غیر الکلی
• مالیات فروش سیگار
• مالیات اتومبیل ها
• %15 مالیات اتومبیل های داخلی
• مالیات فروش خاویار
• مالیات حق اشتراک تلفن خودکار و خدمات بین المللی
• مالیات ضبط صوت و تصویر

مطابق قوانین، افراد و شرکت ها موظف به پرداخت مالیات تعیین شده از سوی اداره مالیات هستند. در غیر این صورت از تمامی تسهیلات، مزایا و معافیت های قانونی که برای آن ها در نظر گرفته شده محروم می گردند. در صورت عدم پرداخت مشمول جرایم مالیاتی خواهند شد. تمامی شرکت ها و موسسات تجاری و انتفاعی که در اداره کل ثبت شرکت ها به ثبت رسیده باشند و شماره ثبت دارند، مشمول به پرداخت مالیات بر درآمد هستند.

شرکت های تجارتی مشول مالیات بر ارزش افزوده

بخش اول

مالیات شرکت هایی که صد در صد سرمایه آن ها متعلق به دولت یا شهرداری ها است. این شرکت ها مکلفند در ظرف چهار ماه پس از سال مالی ترازنامه و احتساب سود و زیان خود را به حوزه مزبور ارائه دهند و مالیات متعلقه را پرداخت کنند. از کل درآمد مشمول مالیات، به میزان نرخ 25% به عنوان مالیات اخذ می گردد. از جمع درآمد بعد از کسر 25% مالیات مزبور نسبت به مابقی نرخ ماده 131 قانون مالیات های مستقیم مالیات در نظر گرفته خواهد شد.

در صورتی که شرکت های تجارتی، سهامداران متعدد دولتی داشته باشند، الباقی درآمد به نسبت سهام آنان تقسیم شده و سهم هر یک از آنان به صورت مجزا مشمول مالیات به نرخ ماده 131 خواهد بود. شرکت های دولتی فوق الذکر از معافیت های مالیاتی به استثنای معافیت کشاورزی، استفاده نخواهند کرد.

معرفی نرم افزار : نرم افزار تسهیلات بانکی

بخش دوم

مالیات شرکت هایی که قسمتی از سرمایه آن ها به طور مستقیم متعلق به دولت یا شهرداری ها است.

بیشتر بدانید: روش‌های افزایش فروش به کمک نرم‌افزارهای سازمانی

سهام دولت بیش از 50%

این شرکت ها هم مکلفند ترازنامه و حساب سود و زیان خود را ظرف مدت چهار ماه پس از پایان سال مالی، به حوزه مالیاتی محل مرکز اصلی شرکت تسلیم کرده و مالیات متعلقه 25% به نسبت درآمد سهم دولت بوده و الباقی به نرخ ماده 131 ق.م.م خواهد بود و در صورتی که سهم الشرکه دولت به چندین شرکت تعلق داشته باشد، سهم مزبور به نسبت سهام شرکت ها تقسیم می گردد و مالیات بر اساس ماده 131 مذکور محاسبه خواهد شد.

سهام دولت معادل 50% و یا کمتر در شرکت

در این حالت سهم دولت از معافیت مالیاتی برخوردار نبوده اما سهم بخش خصوصی از معافیت مالیاتی منتفع می گردد. ضمن اینکه از این قبیل شرکت ها مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی هستند. تمامی شرکت هایی که اموال آنان به حکم قانون و یا دادگاه صالح ملی مصادره شده باشد و به عنوان شرکت دولتی شناخته شده باشند.(ماده 4 قوانین محاسبات عمومی). کلیه این شرکت ها از نظر مالیاتی تابع مقررات حاکم بر شرکت های دولتی هستند.(بند 2 ماده 2 ق.م.م)

نحوه محاسبه مالیات شرکت ها

• سهامی عام و خاص
• مختلط سهامی
• شرکت های تعاونی
• اتحادیه آن ها
• شرکت ها با مسئولیت محدود
• تضامنی
• نسبی
• مختلط غیر سهامی

در کلیه این شرکت ها 10 % از کل درآمد به دست آورده به عنوان مالیات شرکت، محاسبه و وصول شده و از کل درآمد مشمول مالیات بعد از کسر 10% نسبت به بقیه به شرح زیر عمل خواهد شد.

شرکت های سهامی، مختلط سهامی، تعاونی و اتحادیه آن ها

• از بخش درآمد سهم صاحبان سهام بی نام و نرخ ماده 131 ق.م.م
• از اندوخته سهم صاحبین سهام با نام و شرکای ضامن و یا اعضاء شرکت های تعاونی به نسبت سهم هر کدام از آن ها به نرخ ماده 131 ق.م.م
• از الباقی درآمد مشمول مالیات اعم از سود تقسیم شده یا تقسیم نشده به نسبت هر کدام از آن ها به نرخ ماده 131 ق.م.م

تمامی شرکت هایی که سهام آن ها از طرف هیات پذیرش بورس، برای معامله در بازار بورس، قبول شده است از سال پذیرش تا سالی که از فهرست نرخ های ثبت شده در بورس، حذف نشده اند، چنانچه کلیه نقل و انتقالات سهام خود را از طریق کارگزاران بورس انجام داده باشند و مراتب را هم در دفاتر مربوطه ثبت نمایند. معادل ده درصد(10%) مالیات آن ها بخشوده خواهد شد.

بیشتر بدانید: چه اشخاصی مشمول پرداخت مالیات می شوند ؟

شرکت های با مسئولیت محدود، تضامنی، نسبی، مختلط غیر سهامی

پس از کسر میزان 25% از کل درآمد به عنوان مالیات شرکت، الباقی درآمد مشمول مالیات به نسبت سرمایه یا سهم الشرکه یا به نسبتی که در اساسنامه تعیین شده تقسیم و سهم هر یک به صورت جداگانه مشمول مالیات به نرخ ماده 131 خواهد شد.

مالیات موسسات غیر تجارتی

به موجب تبصره 1 ماده 105 ق.م.م در رابطه با اشخاص حقوقی ایرانی غیر تجارتی که به منظور تقسیم سود تاسیس نشده باشند، در صورتی که دارای فعالیت انتفاعی هستند از ماخذ کل درآمد مشمول مالیات فعالیت انتفاعی آنان مالیات به نرخ مقرر در این ماده وصول می گردد.

مشاغل مشمول مالیات بر ارزش افزوده در سطح کشور

تمامی ‌مشاغلی که به خرید و فروش و بیزینس کالا و خدمات می‌پردازند لازم است که مالیات بر ارزش افزوده را در فاکتورهای صادره لحاظ کنند و در پایان دوره مالی با اداره مالیات و دارایی تسویه نمایند. در زیر مشاغلی را که لازم است مالیات بر ارزش افزوده بپردازند نام برده می‌شود که عبارتند از:

• تمامی ‌واردکنندگان و صادرکنندگان هر کالایی در کشور
• افراد و سازمان‌هایی که از معادن موجود استخراج و بهره‌برداری می‌کنند
• تمامی ‌هتل‌ها، مسافرخانه‌ها، سوئیت آپارتمان‌ها و متل‌ها، صاحبان دفاتر مسافرتی و جهانگردی
• کسانی که در کار فروش آهن آلات، جواهرات و طلا هستند
• تمامی‌ کارخانه‌ها و کارگاه‌هایی که مشغول به تولید کالا و محصولی هستند
• موسسات حسابرسی که در جامعه حسابداران رسمی ‌عضو می‌باشند و تمامی‌حسابدارانی که بطور رسمی ‌شاغلند
• صاحبان تالارها و رستوران‌هایی که خدمات ارائه می‌دهند
• کلیه چاپخانه‌های فعال
• نمایندگی‌های مجاز تعمیرات خودرو، نمایشگاه‌داران ماشین و مشاورین املاک
• افراد و موسساتی که خدمات حسابداری، حسابرسی و مالی ارائه می‌دهند
• موسسات ارائه دهنده خدمات مشاوره و مدیریتی
• افراد و شرکت‌های ارائه دهنده خدمات انفورماتیک و کامپیوتری چه سخت افزاری و چه نرم افزاری
• موسسات مهندسی، تبلیغات و بازاریابی، حمل و نقل و باربری از جمله زمینی، هوایی و دریایی
• رستوران‌ها، چلوکبابی‌ها، سفره خانه‌های سنتی، اغذیه فروشی‌ها و فست فودها با داشتن جواز کسب و نام تجاری
• صاحبان دفاتر اسناد رسمی، مراکز ارتباطات کامپیوتری و دفاتر خدمات دولت
• صاحبان سینما، مکان‌های تفریحی و توریستی و ورزشی

اصناف و مشاغل معاف از پرداخت مالیات برارزش افزوده

اصناف و مشاغلی معاف از مالیات هستند که ارائه دهنده کالاها و خدماتی باشند که مشمول مالیات نمی‌باشند. کالاهایی که مشمول ارزش افزوده نمی‌باشند شامل ابریشم، بذرهای کشاورزی، خوراک موجودات آبزی، تولیدات سنتی و صنعتی مانند روغن نباتی، داروهایی که برای درمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، دارایی‌هایی که غیرقابل انتقال هستند و کالاها و اجناس مسافران.

نحوه اخذ گواهی مالیات بر ارزش افزوده

شرکت‌ها موظفند که بعد از ثبت شرکت و دریافت کد اقتصادی برای دریافت گواهی ارزش افزوده اقدام نمایند که این گواهی بنابر صلاح‌دید حوزه مالیات یا 6 ماهه و یا یک ساله صادر می‌شود و پس از پایان این دوره مجددا باید برای تمدید آن اقدام فرمایند. خریداران هر کالا و خدماتی باید قبل از پرداخت مبلغ درخواست گواهی مالیات بر ارزش افزوده را از فروشنده سوال کنند تا با اطمینان خاطر مبلغ ارزش افزوده را پرداخت نمایند.

مراحلی که مودیان برای دریافت گواهی باید طی کنند

• ثبت نام اولیه برای ارزش افزوده، تحویل دادن مدارک ثبت نام اولیه، دریافت رمز عبور و ثبت نام مرحله دوم، تحویل دادن تمامی ‌مدارک به اداره دارایی
• مدارکی که برای ثبت نام اولیه و ثانویه گواهی ارزش افزوده لازم است
• کپی تمامی ‌مدارک اعضای شرکت که در روزنامه رسمی ‌نام برده شده‌اند مثل شناسنامه و کارت ملی
• آگهی تاسیس شرکت و تغییرات آن و کد اقتصادی
• مجوز فعالیت، کدپستی، آدرس کامل محل سکونت پیمانکار به همراه تلفن ثابت و همراه پیمانکار
• سپس در ادامه باید مدارکی از جمله نام بانک و شعبه‌ای که حساب شرکت در آن جاری است، کد شعبه، شماره حساب، تلفن و آدرس رئیس هیات مدیره شرکت و مدارک آخرین اعضای فعال در شرکت تحویل داده شود.

جمع بندی

تمامی شرکت ها و موسسات تجاری و انتفاعی که در اداره کل ثبت شرکت ها به ثبت رسیده باشند و شماره ثبت دارند، مشمول به پرداخت مالیات بر درآمد هستند. اعم از :

• مالیات شرکت هایی که صد در صد سرمایه آن ها متعلق به دولت یا شهرداری ها است.
• مالیات شرکت هایی که قسمتی از سرمایه آن ها به طور مستقیم متعلق به دولت یا شهرداری ها است.
• شرکت های سهامی عام و خاص، مختلط سهامی، شرکت های تعاونی، اتحادیه آن ها، شرکت ها با مسئولیت محدود، تضامنی، نسبی، مختلط غیر سهامی.